Ubezpieczony pacjent ma prawo do nieodpłatnych świadczeń w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), wykonywanych przez lekarza POZ. Pacjent wybiera lekarza w określonym przez siebie zakładzie. Nie obowiązuje rejonizacja. Druki deklaracji, które wypełniają ubezpieczeni, powinny być dostępne w każdej placówce leczniczej.Lekarzem POZ może być dla ubezpieczonego:
- lekarz medycyny rodzinnej,
- lekarz medycyny ogólnej,
- lekarz chorób wewnętrznych (internista) lub
- lekarz pediatra (dla dziecka).
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej ma obowiązek zapewnić (od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00) porady lekarskie w przychodni, w przypadkach medycznie uzasadnionych – wizyty domowe oraz funkcjonowanie gabinetu zabiegowego i punktu szczepień.
W pozostałym czasie, tj. od poniedziałku do piątku od 18.00 do 8.00 oraz całodobowo w soboty i niedziele, a także w dni świąteczne, świadczeń w zastępstwie lekarza rodzinnego, do którego pacjent ma złożoną deklarację wyboru lekarza poz, udzielają wybrane zakłady opieki zdrowotnej. W tym czasie ubezpieczony ma prawo do ambulatoryjnych porad lekarskich oraz związanych z nimi świadczeń pielęgniarskich (w tym także do wykonania zleconych iniekcji, zmian opatrunków, zaopatrzenia drobnych urazów możliwych do wykonania w ramach gabinetu zabiegowego). W sytuacji kiedy pacjent nie jest w stanie dotrzeć do lekarza osobiście może skorzystać ze świadczeń w ramach wyjazdowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej (odpowiednik wizyty domowej lekarza rodzinnego).
Poradnia Podstawowej Opieki Zdrowotnej ma obowiązek zamieścić informację o zasadach udzielania świadczeń w ramach nocnej i świątecznej wyjazdowej oraz ambuatoryjnej opieki lekarskiej oraz pielęgniarskiej na tablicy wewnątrz i na zewnątrz budynku siedziby poradni.
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej:
-
decyduje o diagnostyce i sposobach leczenia,
-
kieruje pacjentów do poradni specjalistycznych w celu konsultacji lub przejęcia leczenia,
-
decyduje o objęciu leczeniem szpitalnym,
-
wnioskuje o leczenie uzdrowiskowe,
-
wnioskuje o niektóre przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
-
realizuje zadania z obszaru profilaktyki i promocji zdrowia (bilanse zdrowia),
- odpowiada za wykonywanie szczepień ochronnych,
- kieruje do zakładów opieki długoterminowej,
- orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki zgodnie z odrębnymi przepisami,
- orzeka o zdolności do pracy i nauki zgodnie z odrębnymi regulacjami
- opiniuje i zaświadcza o stanie zdrowia.